นิทานเรื่องนี้ทำความพอใจแก่ข้าพเจ้ายิ่งนัก ด้วยเหตุสองประการคือ ทั้งลึกซึ้งและทั้งปราศจากศิลปะ สมัยนี้สัจจะถูกทำให้เลือนรางเสียมาก แต่สัจจะก็ย่อมคงเป็นสัจจะ คือความชั่วร้ายนั้นอาจเลี่ยงเสียได้ และคุณความดีก็อาจเข้าถึงได้ ด้วยความวิริยะอุตสาหะของแต่ละคน โดยไม่มีทางอื่นใดยิ่งไปกว่านี้ ความข้อนี้แสดงไว้ให้เห็นอย่างเด่นชัด ในนิทานเรื่องนี้นับเป็นตัวอย่างอันดีที่พิสูจน์ว่าความสุขของแต่ละคนไม่เคย เป็นความุสขที่แท้เลย เว้นเสียแต่ว่าความสุขนั้น ๆ จะเกี่ยวพันถึงความสุขของเพื่อนมนุษย์ด้วยเสมอไป ทันทีที่โจรผู้ซึ่งกำลังจะหนีออกพ้นขุมนรกได้ ครั้นเขานึกถึงแต่ความสุขของเขาเท่านั้น พลันความสุกก็ปลาสนาการไป และเข้าก็ต้องลงไปในห้วงทุกข์ดังเดิม

กรรม
- รถบรรทุกข้าวของเทวละ
- ไถ้ของพ่อค้าเพชร
- การงานในพาราณสี
ฯลฯ

นิพพาน
- สุทัตตะ พราหมณ์หนุ่มกับคันไถ
- นิทานเรื่องกระต่ายป่า
- นิพพานคืออะไร
ฯลฯ

อมิตาภพุทธ
- คำนำ ส. ศิวรักษ์
- อุปสมบท
- พระนวกะ
ฯลฯ