"การศึกษาทางเลือก" คือ การจัดการศึกษาที่เคารพในคุณค่าความเป็นมนุษย์และสิทธิเสรีภาพของประชาชน ที่จะเลือกการศึกษาให้สอดคล้องกับธรรมชาติและศักยภาพของผู้เรียนที่มีความแตกต่างหลากหลาย เพื่อพัฒนาไปสู่ความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ และเป็นพลเมืองที่มีคุณภาพของประเทศชาติ ทั้งมีลักษณะสร้างสรรค์ก่อให้เกิดนวัตกรรม และมีความแตกต่างจากการศึกษาตามแนวกระแสหลักในเบื้องต้น

    หนังสือ "การศึกษาทางเลือก" เล่มนี้ จะเป็นหนังสือที่มีประโยชน์ต่อการนํามาใช้ในการประกอบ การเรียนการสอนสําหรับนิสิตนักศึกษาที่เรียนในรายวิชาที่เกี่ยวกับการศึกษาทางเลือก ในบริบทของการเรียนรู้ตลอดชีวิตในระดับอุดมศึกษา และส่งเสริมให้ทุก ๆ คนในสังคมได้มีความเข้าใจการศึกษาที่มีความหลากหลาย และการนําพาการศึกษาไปสู่การพัฒนาที่สมบูรณ์อย่างแท้จริง ตามเจตนารมณ์ของการจัดการศึกษาทั้งในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยและพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ

บทที่ 1 บทนำ
บทที่ 2 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับการศึกษาทางเลือก
บทที่ 3 การศึกษาทางเลือกระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานในประเทศไทย
บทที่ 4 อุดมศึกษาทางเลือก และการศึกษาทางเลือกเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตในประเทศไทย
บทที่ 5 จุดเด่นในเชิงนวัตกรรมและองค์ความรู้ของการศึกษาทางเลือกของประเทศไทย
บทที่ 6 กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษาทางเลือกในประเทศไทย
บทที่ 7 การจัดสรรเงินอุดหนุนและสิทธิประโยชน์ในการสนับสนุนการศึกษาทางเลือกในประเทศไทย
บทที่ 8 การออกแบบแผนการเรียนรู้และการประเมินการเรียนรู้ที่สะท้อนความหลากหลายของศักยภาพผู้เรียนรายบุคคล
บทที่ 9 ตัวอย่างแนวทางการจัดการศึกษาทางเลือกสำหรับกลุ่มเป้าหมายเฉพาะ : กรณีเด็กและเยาวชนในกระบวนการยุติธรรม
บทที่ 10 บทวิเคราะห์ : การส่งเสริมให้การศึกษาทางเลือกพัฒนาและขับเคลื่อนอย่างต่อเนื่อง
บทที่ 11 บทสรุป