"สมเด็จพระมหาธรรมราชา" เป็นพระราชบิดาของสมเด็จพระนเรศวรฯ ก่อนเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งแรกเมื่อ พ.ศ.๒๑๑๒ สมเด็จพระมหาธรรมราชาได้สวามิภักดิ์ต่อพระเจ้าบุเรงนองกรุงหงสาวดีแล้ว และทรงนำกองทัพกลุ่มหัวเมืองเหนือเข้าร่วมกับพระเจ้าหงสาวดีตีได้พระนครศรีอยุธยา พระเจ้าบุเรงนองจึงสถาปนาให้ขึ้นครองกรุงศรีอยุธยาเป็นประเทศราช ขึ้นตรงต่อกรุงหงสาวดี เมื่อ พ.ศ.๒๑๑๒ นั้นเอง หากพิจารณาด้วยแนวคิดประวัติศาสตร์แบบรวมศูนย์ สมเด็จพระมหาธรรมราชาต้องถูกประณามว่า "ทรยศ"    ต่อแผ่นดินหรือต่อชาติ

    "พิเศษ เจียจันทร์พงษ์" ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านโบราณคดีและพิพิธภัณฑ์ กรมศิลปากร มีหลักฐานวิชาการอธิบายบรรยากาศทางการเมืองในประวัติศาสตร์ยุคสุโขทัย - อยุธยา ช่วงเสียกรุงครั้งแรกนี้ที่ต่างจากปัจจุบันอย่างละเอียดถึ่ถ้วนในเล่มนี้...(จากปกหลัง)

1. ตระกูลพ่อขุนผาเมืองกับการสถาปนากรุงศรีอยุธยา
2. อิทธิลของราชวงศ์สุพรรณภูมิในความเกี่ยวดองกับราชวงศ์สุโขทัย
3. ความหมายของการเป็น พระร่วง กับการเป็น ธรรมราชา
4. พระมหาธรรมราชาธิราช : อำนาจเดิมที่กลับมาของราชวงศ์สุโขทัย
5. บทสรุป