ความคิดของ "ฮันนาห์ อาเรนท์" ว่าด้วยความรับผิดชอบและการรักษาไว้ซึ่งความเป็นนายตัวเองภายใต้สถานการณ์บีบบังคับ อาเรนท์เขียนหนังสือเรื่อง "ความรับผิดชอบส่วนบุคคลของมนุษย์ใต้เผด็จการ" ขึ้นมา ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1964 ไม่นานหลังจากการไต่สวนของไอซ์มานน์ ตอนนี้เวลาล่วงมากว่าครึ่งศตวรรษแล้ว แต่งานชิ้นนี้ยังบอกอะไรเราได้บ้าง...

    อาเรนท์ใช้บทความสั้น ๆ นี้บอกว่า คนเราย่อมตัดสินความผิดชอบชั่วดีตามคุณธรรมในเหตุการณ์ที่เกิดไปแล้วได้ และถือว่าเป็นเรื่องพึงทำด้วยซ้ำ แม้ว่าเหตุการณ์นั้นจะอยู่ภายใต้สถานการณ์ของระบอบเผด็จการ ซึ่งอาชญากรรมต่าง ๆ กลายเป็นข้อยกเว้นว่าเป็นสิ่งที่ทำได้ หรือจะอยู่ในสถานการณ์การปกครองแบบเบ็ดเสร็จที่อาชญากรรมหลายอย่างกลายเป็นกฎพึงทำ การกระทำที่ไม่มีพิษภัยกลับกลายเป็นข้อยกเว้นห้ามทำ ขณะที่ปัจเจกทั้งหลายถูกเปลี่ยนเป็นฟันเฟืองในครื่องจักรกลที่เรียกว่า "รัฐ" อย่างไรก็ดี หนังสือเล่มนี้ถือว่าเป็นสิ่งที่มาถูกที่ถูกเวลาและมีความหมาย เพราะยังมีผู้อ่านที่กระหายใคร่รู้เรื่องนี้หลายคนอย่างแน่นอน

- ความรับผิดชอบส่วนบุคคลของมนุษย์ใต้เผด็จการ
- สาระสำคัญของการตัดสิน
- ความอึดอัดใจที่มีต่อประเด็นทางศีลธรรม
- ทฤษฎีฟันเฟือง
- ความชั่วร้ายที่น้อยกว่า
- ความรู้สึกถึงความเป็นกฎหมาย
- พวกเราล้วนแล้วแต่ต้องอยู่กับตัวเอง
- ความรับผิดชอบ