"จินตทรรศน์จากปัตตานี : มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ในกระแสการเปลี่ยนแปลง" เล่มนี้ จัดทำขึ้นในวาระครบรอบ 40 ปีการก่อตั้งคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี บทความวิชาการที่รวบรวมมาอยู่ในเล่มนี้จึงเป็นบทความที่เขียนขึ้นต่างกรรมต่างวาระ รวมถึงผ่านการตีพิมพ์จากวารสารหลายชื่อฉบับ อีกทั้งยังแตกต่างกันไปในแง่ของสาขาวิชาและวิธีการศึกษา ความแตกต่างดังกล่าวแสดงให้เห็นผ่านวิธีการนำเสนอเนื้อหา เรื่อยไปจนถึงระบบการอ้างอิง ทั้งนี้ ภายใต้ความพยายามที่ต้องการให้อ่านเป็นไปอย่างราบรื่นและกระชับชัดเจน พร้อมๆ กันกับการแสดงความเคารพต่อต้นฉบับบทความของผู้เขียนแต่ละท่าน บรรณาธิการจึงคงรูปแบบวิธีการจึงคงรูปแบบวิธีการอ้างอิงของแต่ละบทความไว้ หนังสือเล่มนี้ยังมีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจตรวจสอบพัฒนาการและประเด็นสำคัญทางวิชาการ รวมถึงเพื่อเผยแพร่ผลงานทางวิชาการจากคณาจารย์ภายในคณะ ฯ สู่เวทีวิชาการระดับชาติด้วย

ภาคที่ 1 วรรณกรรมฉาบฉายสังคม : เล่าเรื่องอุดมการณ์
- วอลเตอร์ : บิดาเเห่งการปฏิวัติฝรั่งเศสหรือบิดาเเห่งสิทธิมนุษยชน
- ลักษณะต่อต่านจักรวรรดินิยมในเรื่องเเต่งของจอร์จ ออร์เวลล์
- โลกทัศน์เเละพลังทางสุนทรียะในวรรณไทย พ.ศ.2520-2547

ภาคที่ 2 อดีตในฐานะเรื่องราวของความแปลกถิ่น : หลากเรื่องราวความสัมพันธ์สยาม / ไทยกับปาตานี / ปัตตานี
- ปาตานีผ่านเเว่นของจักรวรรดิเเละดวงตาสมัยใหม่ : การสำรวจทางมานุษยวิทยาของมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ ในรัฐมลายูของสยาม ค.ศ.1899-1900
- กระบวนการบูรณาการรัฐชาติไทยกรณีจังหวัดชายเเดนใต้ : บทเรียนจากระบบเทศาภิบาลในสมัยรัชกาลที่ 6
- เปลี่ยน "ป่าดิบ" ให้เป้น "บ้าน" ชุมชนในฝัน ณ ทัณนิคมธารโต พ.ศ.2478-2500

ภาคที่ 3 สังคมเศรษฐกิจปัตตานีในกระบวนการเปลี่ยนแปลง : จากจุลภาคสู่มหภาค จากมหภาคสู่จุลภาค
- การเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจเเละวัฒนธรรมของบ้านทิวสน ระหว่างปี ค.ศ.1950-1990
- ชุมชนมุสลิมกับการเปลี่ยนแปลง