"สังคมเมืองน้ำ" เป็นคำที่ใช้นิยามสภาพพื้นที่ศูนย์กลางทางอำนาจของรัฐสยาม/ไทยได้อย่างดียิ่ง ภาพของแม่น้ำลำคลอง น้ำท่วมท้นท้องทุ่ง และผู้คนที่สัญจรไปมาด้วยเรือ เป็นภาพที่ปรากฏให้เห็นโดยทั่วไปในบริเวณที่ราบลุ่มน้ำเจ้าพระยา ในแง่นี้ น้ำจึงมีความสัมพันธ์กับชีวิตของชาวสยาม/ไทยอย่างยิ่งยวด

    หนังสือ "ชลารักษ์บพิตร : การจัดการน้ำของกษัตริย์ไทย จากพิธีกรรมสู่การพัฒนา" เล่มนี้ จะฉายให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างพระมหากษัตริย์กับการบริหารจัดการน้ำผ่านพระราชกรณียกิจต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นพระราชพิธีขอฝนการขุดดูดลอง การสร้างประตูน้ำตามหลักชลประทานสมัยใหม่ ไปจนถึงการสร้างเขื่อนขนาดใหญ่ในยุคสมัยแห่งการพัฒนา ทั้งหมดทั้งมวลนี้นำมาสู่การจรรโลงไว้ซึ่งความผาสุกของพสกนิกร ความสถาพรของพระราชอาณาจักรและพระราชอำนาจนำของพระมหากษัตริย์ไทย

1. ความสัมพันธ์ระหว่างพระมหากษัตริย์กับสังคม "เมืองน้ำ" ในประวัติศาสตร์ไทย
2. สังคม "เมืองน้ำ" ในเขตลุ่มน้ำเจ้าพระยาและพระมหากษัตริย์ผู้เสด็จฯ มาใน "ฤดูน้ำ"
3. เทคโนโลยีและวิธีวิทยาในการบริหาร จัดการน้ำสมัยจารีตถึงต้นรัตนโกสินทร์
4. ชลประทานหลวงสมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์
5. "พระราชอำนาจนำ" กับ "การบริหารจัดการน้ำ" ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช