ความเป็นไทยเปลี่ยนโฉมไปตามการเวลาและระบอบการปกครอง ระยะเวลาของการศึกษาในหนังสือเล่มนี้ เมื่อผู้อ่านได้อ่านสาระที่อยู่ข้างในเล่ม จะเห็นการเปลี่ยนแปลงนั้น จวบจนวันนี้แม้ความเป็นไทยเปลี่ยนแปลงไป แต่การฉวยประโยชน์จากความเป็นไทยของผู้นำยังไม่เคยเปลี่ยน ความเป็นไทยในวันนี้ต่างไปจากความเป็นไทยภายใต้ทักษิณ แต่ขณะเดียวกันก็มีความเหมือนกับยุคที่มีเผด็จการครองเมืองในอดีต ล้วนเป็นสิ่งที่สามารถปั้นแต่งได้ใหม่ ดึงให้ยืด ลดให้หด ตามความต้องการของรัฐไทย และในที่สุด ความเป็นไทยมันยังสามารถนำเอามาอธิบายความสัมพันธ์ที่ไทยมีกับพม่าได้ แม้แต่ในยุคปัจจุบันเช่นกัน

    แม้ที่ผ่านมาจะมีงานจำนวนมากที่ศึกษา "ความเป็นไทย/ชาตินิยมไทย" ในโลกวิชาการทั้งภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ แต่ความโดดเด่นของหนังสือเล่มนี้ คือการชี้ให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับพม่า ศัตรูคู่แค้นในความรู้สึกนึกคิดของคนไทยที่ถูกปลูกฝังมาอย่างยาวนาน ผ่านแม่บทประวัติศาสตร์กระแสหลัก-ที่มีความลื่นไหลแปรเปลี่ยนไปตามบริบททางสังคม เศรษฐกิจ และการเมือง

บทที่ 1 ชาติพลาสติก
บทที่ 2 ย้อนรอย "ความเป็นไทย"
บทที่ 3 ภูมิหลังทางประวัติศาสตร์
บทที่ 4 กลุ่มต่อต้านชนกลุ่มน้อยตามแนวชายแดนไทย-พม่า
บทที่ 5 การค้ายาเสพติด
บทที่ 6 การเข้าเป็นสมาชิกอาเซียนของพม่า
บทที่ 7 บทสรุป