พระนเรศวรจะเป็นอย่างไร "จริงๆ" นั้น สุดวิสัยที่จะหยั่งรู้ ไม่ว่าจะเป็นหลักฐานของไทยหรือของนักวิชาการพม่า หรือของฝรั่งก็ล้วนแต่ไม่สู้หนักแน่น อีกทั้งเหตุการณ์แวดล้อมที่นักประวัติศาสตร์นิยมเรียกว่า "บริบท" นั้น ก็มาจากจำนวนจิ๊กซอว์ที่กะพร่องกะแพร่งจนยากที่ประกอบกันเป็นภาพขึ้นได้... แต่ไฉนผู้คนที่เติบโตและได้รับการศึกษามาในประเทศนี้ ถึง "รู้" เรื่องราวเกี่ยวกับพระนเรศวรอย่างเป็นหลักเป็นฐาน

    งานศึกษาของปิยวัฒน์เล่มนี้ ไม่ได้จะถกเถียงว่าประวัติศาสตร์ฉบับไหนของพระนเรศวรถูกต้อง หรือกระทั่งว่า ฉบับไหนน่าจะมุสากว่าฉบับไหน แต่เป็นการสำรวจเรื่องราวที่สร้างขึ้นให้เป็นงานประวัติศาสตร์ เขาถามด้วยคำตามชุดใหม่ โดยมิใช่แนวการเสาะหาอดีตหรือความเป็นประวัติศาสตร์ที่ดำรงอยู่แล้ว... แต่ให้ความสำคัญกับว่าเรื่องเหล่านี้ก่อประกอบขึ้นอย่างไร ประวัติศาสตร์สร้างขึ้นมาอย่างไร ในเงื่อนไขอะไร ช่วงเวลาใด เพื่ออะไร และที่สำคัญมากอย่างยิ่งคือ ชวนเชิญให้ผู้อ่านตั้งคำถามว่า เมื่อสร้างขึ้นมาแล้ว ส่งผลต่อเราอย่างไร

1."ประวัติศาสตร์นิพนธ์" ของสมเด็จพระนเรศวร ไม่ใช่ "ประวัติศาสตร์" สมเด็จพระนเรศวร
2. จากกษัตริย์อยุธยาสู่กษัตริย์อยุธยา ของรัตนโกสินทร์
3. ประวัติศาสตร์อัน "ดำรงราชานุภาพ" เรื่องเล่าฉบับพระบิดาแห่งประวัติศาสตร์ ไทย
4. สองนครายุทธหัตถี : จากเรื่องเล่า บนหน้ากระดาษสู่การสถาปนาอนุสาวรีย์
5. หลั่งทักษิโณทกกลางสนามรบสีแดงฉาน วีรมหาราชกับ "คอมมิวนิสต์" อธิราชศัตรู
6. สู่ "พื้นที่ใหม่" หลังสงครามเย็น และการผลิตซ้ำผ่านวัฒนธรรมมวลชน
7. บทสรุป (ไม่) ท้ายสุด