เรากล่าวถึงอดีตเพื่อศึกษาความเป็นจริงของสังคมในฐานะที่มันเป็นอดีต มิใช่กล่าวถึงอดีตเพื่อนำมายัดเยียดให้เป็นของประชาชนเขมรในปัจจุบัน และมิใช่เพื่อความแตกแยก หากเพื่อความเข้าใจพื้นฐานวัฒนธรรมดั้งเดิมของแต่ละชาติ เพื่อความเข้าใจและสามัคคี มิใช่เพื่อก่อให้เกิดความแตกแยกขึ้นในหมู่ประเทศเพื่อนบ้าน

    "ประวัติศาสตร์สนทนา ตำนานแห่งนครวัด" เล่มนี้ ถือเป็นผลงานเพียงชิ้นเดียวของ "จิตร ภูมิศักดิ์" ที่ได้ฝากไว้ในบรรณพิภพ ในรูปแบบของ "มัคคุเทศก์นิทัศน์" ฉบับละลายปริศนาและขยายแสงปัญญาทางวิชาการ เพื่อขับอคติและจิตนิยมเก่า อันเกาะกร่อนปิดบังความเป็นจริง ที่ประหนึ่งเป็นแสงแห่งปัญญาส่องจับริ้วรอยจำหลักลาย ที่ร่ายรำอยู่ในเนื้อศิลาอันแฝงปรัชญา อุดมคติ และพลวัตวิถี ฝังในเนื้อหาทางสังคมแห่งชนชาติเดิมของกัมพูชาไว้อย่างแนบเนียน เพื่อขยายความให้เรารุ่นหลังได้พินิจจนกระจ่างใจ...สรรพสิ่งอันผนึกอยู่ในเนื้อหินแห่งนครวัดดังว่า มีเพียงเราท่านเท่านั้นที่จักได้พิศภาพจริงของสิ่งมหัศจรรย์บนโลกมนุษย์ดังกล่าวนี้ โดยผู้ที่ได้ชื่อว่าเป็นเอก ไม่แพ้ใครในการมองประวัติศาสตร์...

1. บทที่ 1
2. บทที่ 2
3. เพื่อนบ้าน
4. ผู้สร้าง
5. ทายาท
6. กาเฟเสียมเรียบ
7 พิษณุโลก
8. เพลงศึก
9. ระเบียงประวัติศาสตร์
10. กุญแจจากพิมาย