หลังจากเดินทางด้วยประสบการณ์ชีวิตอันยาวนาน ผ่านการเป็นนักเขียน บรรณาธิการอาวุโส จนถึงนักประพันธ์ชั้นครู มาในวันนี้ "อาจินต์ ปัญจพรรค์" ก็ได้เจิดจรัสเชิดชูอยู่บนชั้นหนังสืออีกครั้ง ภายหลังรวมเรื่องสั้น "เหมืองแร่" และ "เรื่องสั้นนอกเหมืองแร่" ปรากฏสู่สายตาสาธารณชน โดยล่าสุด เป็นรวมข้อเขียนภายใต้ชื่อ "ปรัชยาไส้" ด้วยรวมข้อเขียนเล่มนี้บรรยายการดำเนินชีวิตของปุถุชนคนสามัญ แม้หลายต่อหลายท่านอาจมองว่าพวกเขาต่างล้วนหาเช้ากินค่ำ ไม่มีเวลาติตรองความคิด ความเชื่อ หรือแม้แต่ความรู้สึกของตนเอง แต่ในความเป็นจริงชาวบ้านร้านถิ่นนี่แหละที่มีความคิด ความสามารถ อย่างน้อยก็มี “กึ๋น” หรือวิธีการที่จะดำรงชีวิตเพื่อเอาตัวรอดในสังคม

    พวกเขาล้วนมี "ปรัชญา" ประจำใจ โดยไม่ต้องไปหวังพึ่งนักคิดนักปราชญ์ ฟุ้งเฟื่องไปตามเรื่องตามราวที่ไม่เกี่ยวข้องกับการดำเนินชีวิต แต่พวกเขาก็ยังสามารถ "ยาไส้" ให้แก่ชีวิตของตนและครอบครัวได้ "อาจินต์ ปัญจพรรค์" จึงได้ใช้คำว่า "ปรัชญา" หมายถึง "หลักคิด" มาสนธิกับคำว่า "ยาไส้" ซึ่งหมายถึงการทำมาหากินเพื่อเลี้ยงปากท้อง จนกลายเป็น "ปรัชยาไส้" ที่แม้จะดูแสนธรรมดา แต่แท้จริงลึกซึ้งยิ่งนัก เพราะอย่างน้อยก็เป็นการเผยให้เห็นความสามัญที่แสนวิเศษ โดยไม่จำเป็นต้องพึ่งพาความคิดของผู้ดีมีเงินแม้เศษเสี้ยว หนังสือเล่มนี้จึงแทรกแซมด้วยเนื้อหาที่น่าซื้อเก็บไว้เป็นข้อคิดติดบ้าน มิใช่เพราะผู้เขียนเป็นบรมครูด้านวรรณกรรมเพียงแต่เท่านั้น แต่เพื่อแสดงให้เห็นว่า ปุถุชนคนเล็กคนน้อยล้วนเป็น "คนที่มีความคิด" มาช้านานแล้วนั่นเอง

- กลับบ้านนาเสียเถิดคนดี
- ส.ส.ลืมท้องนา
- ขุดดินทำไมกัน?
- ผู้เดินสวนทางบนท้องนา
- ชาวนาหนวกหู
- อเมริกันตายในเวียดนาม
- มือที่ปิดช่องว่างกลางถนน
- ผ้าขี้ริ้วห่อลูก
- สุนัขรับใช้อเมริกา
- ช่องว่างระหว่างมือ
ฯลฯ