"ผีเสื้อและสายรุ้ง" เป็นนวนิยายสะท้อนความเปลี่ยนแปลงของผืนป่า ในเทือกเขาบรรทัด ที่เกิดจากการรุกรายของคนนอกป่า เป็นเหตุให้ คนป่า ที่อาศัยอยู่ในดินแดนนั้นมานาน ต้องกระเด็นออกมาหากินนอกป่า บางคนออกมารับจ้าง มีครอบครัวกับคนนอกป่า บางกลุ่มกลายเป็นเครื่องมือหากินของคนเมือง บริโภคหลายอย่างที่คนเมืองบริโภค มีหลายอย่างที่คนเมืองมี ยกเว้นอย่างเดียว คือ สิทธิที่มนุษย์คนหนึ่ง...พึงมี นับตั้งแต่ล้นเกล้ารัชกาลที่ 5 เสด็จประพาสภาคใต้เมื่อร้อยกว่าปีที่แล้ว ได้นำลูกชาวป่าคนหนึ่งชื่อ คนัง เข้ามาในวัง จนเป็นที่มาของวรรณคดีเรื่อง เงาะป่า และทำให้เรารู้จักบรรพบุรุษของ คนัง เผ่าพันธุ์ของคนังอาศัยอยู่ในเทือกเขาบรรทัดในป่าแถบจังหวัดพัทลุง ตรัง สตูล เป็นผืนป่าเดียวกัน ในอดีตป่าแถบนี้อุดมสมบูรณ์ด้วยทรัพยากรธรรมชาติ มีทั้งสัตว์ป่า ผลไม้ป่าชุกชุม ไม่มีคนนอกเข้าไปรุกราน ชีวิตชาวป่าเหล่านี้สงบร่มเย็นมานาน วันเวลาผ่านไป ป่าถูกบุกรุกทำลาย คนเมืองเข้าไปล่าสัตว์ป่า ไม่เว้นแม้แต่ตัวเล็กตัวน้อย ชาวป่าต้องปรับตัว ที่ไม่เคยกินข้าว ก็ต้องหาข้าวกิน ต้องออกมารับจ้างแรงงานหลังจากของกินในป่าหมดลง คนนอกป่าทำร้ายชาวป่าทั้งทางตรงและทางอ้อม มองชาวป่าเหมือนไม่ใช่คน ชาวป่าในวันนี้ บางคนเริ่มอยู่กับที่ เพราะไม่มีพื้นที่ให้หากินหมุนเวียนอย่างอดีต บางกลุ่มเริ่มเจ็บไข้ได้ป่วยเหมือนคนนอกป่า บางกลุ่มเห็นพฤติกรรมคนนอกป่าแล้วเข้าใจผิด ๆ บางกลุ่มถูกคนเมืองเอาออกไปเป็นเครื่องมือเพื่อหารายได้ให้ตนเอง บางคนมีครอบครัวกับคนในพื้นที่ แต่สิทธิทั้งหลายที่มนุษย์พึงมี พวกเขายังไม่มี ความดีงามของคนเหล่านี้ คือความเป็นมนุษย์สูงส่งไม่เข่นฆ่ากันเอง ไม่ทำลายทรัพยากรธรรมชาติ ไม่ทำลายป่าไม่ล่าสัตว์จนสูญพันธุ์