ธรรมบท แปลว่า บทธรรม หรือข้อธรรม เป็นชื่อหมวดธรรมคัมภีร์หนึ่ง ในขุททกนิกาย สุตตันตปิฎก ซึ่งท่านแบ่งออกเป็น 15 คัมภีร์ ธรรมบทเป็นคัมภีร์หนึ่ง นับเป็นลำดับที่ 2 ใน 15 คัมภีร์นั้น ธรรมบทเป็นพระพุทธพจน์ทั้งคัมภีร์ ประพันธ์เป็นสำนวนร้อยกรอง คือ เป็นคาถาล้วน เพราะมีสำนวนเป็นคาถาล้วนนี้เอง ในคัมภีร์สมันตปาสาทิกา อรรถกถาวินัยปิฎก ตอนพาหิรนิทาน   ท่านจัดเข้าในหมวดคาถา ซึ่งเป็นหมวดหนึ่งในสัตถุศาสน์ คือ คัมภีร์ที่ท่านแบ่งพระพุทธพจน์ออกเป็น 9 คาถา เป็นลำดับที่ 4 ในองค์ 9 นั้น ในขุททกนิกายที่อ้างข้างต้น ท่านแบ่งธรรมบทออกเป็น วรรค ได้ 26 วรรค มี ยมกวรรค เป็นต้น มี พราหมณวรรค เป็นที่สุด แต่ละวรรคมีจำนวนคาถาไม่เท่ากัน ในยมกวรรค มี 20 คาถา   เป็นต้น รวมทั้ง 26 วรรค มีคาถา 432 คาถา และในแต่ละวรรคมีเรื่องประกอบเพื่อความแจ่มแจ้งของพระพุทธพจน์นั้นๆ แต่ละวรรค เรื่องก็มีไม่เท่ากัน ในยมกวรรคมี 14 เรื่อง มีเรื่องพระจักขุบาลเถระ เป็นต้น ในอรรถกถาธรรมบท หรือ ธัมมปทัฏฐกถา ท่านใช้คำว่า จักขุปาลัตเถรวัตถุ แปลกันว่า นิทาน หรือเรื่องเล่าพระจักขุบาล หรือเรื่องพระจักขุบาล รวมทั้ง 26 วรรค มี 301 เรื่อง