พบกับเรื่องราวของบุคคลสำคัญ "พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงษาธิราชสนิท" ต้นราชสกุล "สนิทวงศ์" ผู้ทรงปรีชาสามารถทางด้านการแพทย์ วรรณกรรม โบราณคดี ประวัติศาสตร์ ตลอดจนธรรมเนียมโบราณราชประเพณี และด้วยพระอุปนิสัยใฝ่ศึกษาในสรรพวิชาต่างๆ พระองค์จึงเป็นหนึ่งในกลุ่มชนชั้นนำหัวก้าวหน้า ที่มีพระสติปัญญาก้าวล้ำนำสมัยแตกต่างจากบุคคลทั่วไปมาตั้งแต่ครั้งรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ทั้งยังทรงทำคุณประโยชน์แก่ประเทศชาตินานัปการ ร่วมศึกษาพระประวัติและพระกรณียกิจของปราชญ์ผู้เป็นกำลังของแผ่นดินผู้นี้ได้แล้วในเล่ม

1. บทนำ
2. พระประวัติพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงษาธิราชสนิท
3. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงษาธิราชสนิท กับกระแสการตื่นตัวในการรับวิทยาการแบบตะวันตก
4. พระกรณียกิจของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงษาธิราชสนิทในการบริหารราชการแผ่นดิน
5. ความสัมพันธ์ระหว่างพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงษาธิราชสนิทกับกลุ่มต่างๆ ในสังคม
6. บทส่งท้าย