หนังสือเล่มนี้เรียบเรียงขึ้นตามจุดประสงค์รายวิชา มาตรฐานรายวิชา และคำอธิบายรายวิชา หลักสูตร ปวส. ซึ่งเนื้อหาได้จัดแบ่งออกเป็น 9 หน่วยการเรียน ได้แก่ ความหมายและความเป็นมาของท้องถิ่นไทย ประวัติศาสตร์ และวิวัฒนาการของระบบสังคมไทย ความหมายและความสำคัญของภูมิปัญญาท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทย อิทธิพลของวัฒนธรรมต่อสังคม ภูมิปัญญา ประเพณีและอาชีพ ภูมิปัญญาท้องถิ่น ประเพณี ศิลปวัฒนธรรมเกี่ยวกับอาหาร ภูมิปัญญาท้องถิ่นเกี่ยวกับบ้านเรือนและการอยู่อาศัย ภูมิปัญญาท้องถิ่นเกี่ยวกับเสื้อผ้าและเครื่องแต่งกายจากธรรมชาติ ภูมิปัญญาท้องถิ่นเกี่ยวกับสุขภาพและการรักษาโรค ภูมิปัญญาท้องถิ่นเกี่ยวกับการจัดการตามระบบเศรษฐกิจพอเพียง ในแต่ละหน่วยเรียนรู้ได้มีแบบประเมินผลการเรียน และการจัดกลุ่มเรียนรู้เพื่อให้ทำงานร่วมกัน ฝึกให้ผู้เรียนทบทวนความรู้ จึงเป็นประโยชน์อย่างยิ่งแก่ผู้เรียน ผู้สอน รวมทั้งผู้สนใจทั่วไป ได้ใช้เป็นคู่มือประกอบการเรียน และการสอน

บทที่ 1 ความหมายและความเป็นมาของท้องถิ่นไทย
บทที่ 2 ประวัติศาสตร์และวิวัฒนาการของระบบสังคมไทย
บทที่ 3 ความหมายและความสำคัญของภูมิปัญญาท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทย
บทที่ 4 อิทธิพลของวัฒนธรรมต่อสังคม ภูมิปัญญา ประเพณีและอาชีพ
บทที่ 5 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ประเพณี ศิลปวัฒนธรรมของไทยเกี่ยวกับอาหาร
บทที่ 6 ภูมิปัญญาท้องถิ่นเกี่ยวกับบ้านเรือนและการอยู่อาศัย
บทที่ 7 ภูมิปัญญาท้องถิ่นเกี่ยวกับเสื้อผ้าและเครื่องแต่งกาย
บทที่ 8 ภูมิปัญญาท้องถิ่นเกี่ยวกับสุขภาพและการรักษาโรค
บทที่ 9 ภูมิปัญญาท้องถิ่นเกี่ยวกับการรจัดการตามระบบเศรษฐกิจพอเพียง