หนังสือขององค์ทะไลลามะเล่มนี้มีที่มาจากทัศนะทางพุทธศาสนาที่ว่า กรุณาและปัญญาคือธรรมที่เกื้อกูลกันและเป็นเครื่องนำพาเราไปสู่ความรู้แจ้งดุจดังปีกสองข้างของนก สาระสำคัญของหนังสือเล่มนี้ว่าด้วยเรื่องความรู้ความเข้าใจในธรรมชาติที่แท้จริงของตัวเราซึ่งจะเป็นกุญแจไขไปสู่การพัฒนาตนและการมีสัมพันธภาพที่ดีกับผู้อื่น ภาคแรกของหนังสือเล่มนี้จะสอนให้เรารู้วิธีเผยโฉมหน้าที่แท้จริงของประสบการณ์ที่หลอกลวงเรา   ประหนึ่งเปิดม่านออกมาให้เห็นความจริง โดยจะมีแบบฝึกหัดอย่างเป็นขั้นเป็นตอนให้เราฝึกแยกแยะความแตกต่างระหว่างตัวเราอย่างที่เราเห็นและเข้าใจกับตัวเราอย่างที่เราเป็นในความเป็นจริง เมื่อได้เห็นแล้วว่าความเข้าใจของเราบิดเบือนอย่างไร ภาคที่สองจะบอกเราว่าต้องทำอย่างไรบ้างเพื่อที่จะขจัดความหลงผิดนี้และภาคที่สามจะอธิบายวิธีที่จะควบคุมและประสานพลังสมถสมาธิเข้ากับปัญญาในอันที่จะเข้าถึงธรรมชาติที่แท้จริงของตนเอง

ภาค 1 ต้องมีปัญญา
ภาค 2 วิธีขจัดอวิชชา
ภาค 3 กุมบังเหียนพลังสมาธิและปัญญา
ภาค 4 จะเลิกหลอกตัวเองได้อย่างไร
ภาค 5 สถานะที่แท้จริงของมนุษย์และสรรพสิ่ง