"การศึกษาประวัติศาสตร์แบบเดิมของล้านนา...วิเคราะห์พลังความเปลี่ยนแปลงของประวัติศาสตร์เป็นเพราะพระบรมเดชานุภาพ อาณาจักรจะเจริญรุ่งเรืองหรือเสื่อมสลายขึ้นอยู่กับกษัตริย์ แนวทางวิเคราะห์เช่นนี้ละเลยบทบาทของสามัญชนคนชั้นล่าง ซึ่งเป็นคนส่วนใหญ่ที่อยู่ใต้ฐานรากของอาณาจักร..." 

    "ยุคทองล้านนา ประวัติศาสตร์เศรษฐกิจและสามัญชน" ของ "วิชญา มาแก้ว" จะพาผู้อ่านย้อนเวลากลับไปยังดินแดนแห่งหุบเขาและสายน้ำอันอุดมสมบูรณ์ ที่สามัญชนทั้งหลายได้ร่วมกันสร้างยุคสมัยอันรุ่งเรืองด้วยการค้า

    ในคริสต์ศตวรรษที่ 14-16 ล้านนาซึ่งเป็นแหล่งทรัพยากรของป่าที่สำคัญ ได้เปิดประตูรับยุคสมัยแห่งการค้าในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ล้านนาที่ก่อตัวขึ้นจากเครือรัฐต่างๆ ในดินแดนหุบเขาทางตอนเหนือของประเทศไทย ซึ่งเป็นรัฐตอนในที่ไม่ติดทะเล โดยล้านนาได้อาศัยเครือข่ายระหว่างเมืองและรัฐในการกระจายสินค้าและทรัพยากรจากดินแดนหุบเขาไปสู่เมืองท่าชายฝั่ง เพื่อส่งออกไปขายในตลาดการค้าใหญ่ของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

    ประกอบกับโครงสร้างสังคมและการปกครองของล้านนาที่เอื้อให้ชนชั้นล่างหรือไพร่มีอิสระในการทำค้า-ทำการผลิต ทำให้ไพร่เหล่านี้บางส่วนกลายเป็นทั้งพ่อค้า ช่างฝีมือ และบางคนในพวกนี้สามารถสะสมทุนได้จากการค้าที่รุ่งเรือง และกระจายความมั่งคั่งผ่านการระดุมทุนสร้างวัด อันทำให้เกิดการจ้างงาน การผลิต และการค้าอีกต่อหนึ่งด้วย หนังสือเล่มนี้ จะเผยให้เห็นบทบาทของสามัญชนต่อเศรษฐกิจการค้าในล้านนายุคทอง

1. จุดเริ่มต้นของ "ยุคแห่งการค้า" และกำรก่อตัวของเศรษฐกิจยุคทอง
- เงื่อนไขปัจจัยพื้นฐานภายใน
- เงื่อนไขปัจจัยเศรษฐกิจภายนอก
- พัฒนาการของเครือข่ายเศรษฐกิจระดับ “อาณาจักร” ในยุคต้นของล้านนา
ฯลฯ

2. ระบบเศรษฐกิจของรัฐ : ส่วย แรงงาน และการค้าทางไกล
- ระบบส่วย-แรงงาน และการแปรส่วยของป่าให้เป็นสินค้าของรัฐ
- การค้าระหว่างรัฐในลักษณะจารีต และขุนนางมูลนายที่เกี่ยวข้อง
- เครือข่ายการค้าระหว่างรัฐภาคพื้นทวีปของล้านนา
ฯลฯ

3. ระบบเศรษฐกิจยุคทอง : ตลาด การผลิต และการกระจาย ความมั่งคั่งผ่านกระบวนการบริโภคทางสังคม
- ที่มาของการบริโภคทางสังคม และการทำงานของวงจรการบริโภคทางสังคม
- บุญ-บารมี การบริโภคทางสังคมและการกระจายความมั่งคั่ง
- ระบบเศรษฐกิจในยุคทอง และความเติบโตของกิจกรรมทางเศรษฐกิจ

4. บทบาทสำมัญชนและผลของการขยายตัวทำงเศรษฐกิจ ในยุคทองของล้านนา
- บทบาทสามัญชนและความเปลี่ยนแปลงอันละเอียดอ่อนภายในโครงสร้างสังคมล้านนา
- สรุปท้ายบท: ระบบเศรษฐกิจและความเปลี่ยนแปลงทางสังคมในยุคทอง