"ยุโรปสร้างตัว" เป็นการกล่าวถึงเรื่องราวการกำเนิดขึ้นของประเทศมหาอำนาจ 3 ประเทศในยุโรป การแบ่งแยกอาณาจักร ก่อให้เกิดมหาประเทศ คือฝรั่งเศส และเยอรมนี และการรุกรานก่อให้เกิดประเทศอังกฤษ และนี่คือประวัติการณ์เบื้องต้นที่ต้องศึกษา นอกจากนี้ยังมีเรื่องของศาสนาทั้งความแตกต่างของพระในคริศต์ศาสนา กับพุทธศาสนา เรื่องของสงครามครูเสด สงครามศาสนา ที่ชาวยุโรปต้องสูญเสียชีวิตราวเจ็ดล้านคน และเป็นสงครามศาสนาที่ยาวนานที่สุด และรูปแบบการสงครามเป็นเรื่องที่แปลกประหลาดและคาดไม่ถึง ซึ่ง "พลตรี หลวงวิจิตรวาทการ" ได้มีมุมมองการเล่าเรื่องได้สนุกสนาน และได้ความรู้ ความเข้าใจ อย่างที่หาอ่านจากประวัติศาสตร์เล่มไหน ๆ ไม่ได้อย่างแน่นอน

    เรื่องของฝรั่งเศสกับสงครามร้อยปี ที่ทำให้ฝรั่งเศสจวนเจียนจะเป็นเมืองขึ้นของอังกฤษ ศึกษาประเทศอังกฤษในระยะเวลาสี่ร้อยปี กับสงครามดอกกุหลาบ ซึ่งเป็นสงครามกลางเมืองในประเทศอังกฤษที่สุดทารุณโหดร้าย! เยอรมนีกับสี่ร้อยปีของการสร้างตัวตน และอีกหลากเรื่องราวของการสร้างตัวของยุโรปที่เห็นภาพชัดเจน กว้างขวาง และเกร็ดประวัติศาสตร์อีกมากมาย ตามความเป็นไปของชาติต่าง ๆ และแผ่นดินต่าง ๆ ยุโรปได้ก่อเกิดประเทศใหม่ โลกใหม่ และการเกิดใหม่ อย่างน่าศึกษา

- ยุโรปสร้างตัว
- การศาสนา
- ฝรั่งเศสกับสงครามร้อยปี
- ประเทศใหม่ โลกใหม่ เกิดใหม่
- เยอรมนีในชั่วเวลาสี่ร้อยปี
- ฝรั่งเศสในสมัยวงศ์บูร์บอง
- สงครามสามสิบปี
- อังกฤษจนถึงรัชสมัยพระนางเจ้าวิกตอเรีย
- การปฏิบัติในประเทศฝรั่งเศส
- นโปเลียน

"พลตรี หลวงวิจิตรวาทการ" เป็นนักคิด นักเขียน นักปราชญ์คนสำคัญของเมืองไทย มีผลงานมากมายที่ไม่สามารถกล่าวถึงได้หมดในหน้าหนังสือเพียงไม่กี่หน้านี้ แต่สรุปว่า ผลงานของท่าน กาลเวลาไม่เคยทำให้ล้าสมัย กาลเวลาไม่ทำให้ข้อคิด ในศาสตร์และศิลป์ของการดำเนินชีวิตของท่านที่อยู่ในผลงานต่าง ๆ ที่ท่านนำเสนอ ตกยุค ตกกระแส ช่างเป็นเรื่องน่ามหัศจรรย์เป็นอย่างยิ่ง