ณ ดินแดนหัวเมืองเหนือประเทศสยาม "เจ้าศุขวงศ์" ไปร่วมพิธีศพของ "เจ้าอุปราชสิงห์คำ" ที่เชียงเงิน และได้พบกับ "แม้นเมือง" ก็รู้สึกต้องตาต้องใจในทันที "มิ่งหล้า" (น้องสาวต่างแม่ของแม้นเมือง) ก็จับได้เช่นกันว่าศุขวงศ์สนใจแม้นเมือง จึงพยายามทำทุกวิถีทางที่จะไม่ให้แม้นเมืองมีโอกาสพบปะกับศุขวงศ์ ทั้งยังพูดเป่าหูปั้นเรื่องว่าศุขวงศ์สนใจตัวมิ่งหล้าและมีใจให้

    "เจ้าหลวงแสนอินทะ" (พ่อแม้นเมือง) วางแผนการเพื่อถ่วงดุลอำนาจสยามและเมืองมัณฑ์ด้วยการส่งตัวมิ่งหล้าไปเป็นบรรณาการถวายกษัตริย์เมืองมัณฑ์ มิ่งหล้าจึงขอร้องให้ศุขวงศ์ช่วยพาหนีออกจากขบวน และเล่าแผนการให้แม้นเมืองฟัง แต่แม้นเมืองนำเรื่องทั้งหมดไปบอกพ่อ ทำให้มีการซ้อนแผนด้วยการสลับตัว ศุขวงศ์จึงต้องตกกระไดพลอยโจนแต่งงานกับแม้นเมือง และมิ่งหล้าถูกส่งไปเมืองมัณฑ์ตามแผนเดิม เรื่องราวเข้มข้นขึ้น เมื่อมิ่งหล้าหนีจากเมืองมัณฑ์ ประจวบกับเชียงเงินต้องการประกาศอิสระแต่มีเหตุให้เข้าใจผิดว่า ศุขวงศ์เป็นต้นเหตุของเรื่องราวทั้งหมด อาวุธ สงคราม การเมือง ความเข้าใจผิด ก่อเกิดเรื่องราวต่าง ๆ มากมายเหตุการณ์จะจบลงอย่างไร ทั้งความรักของศุขวงศ์และแม้นเมือง หน่อเมืองจะสังหารศุขวงศ์สำเร็จหรือไม่ ติดตามพร้อมกันในเล่ม

- "รากนครา" เป็นนวนิยายที่แต่งโดย ปิยะพร ศักดิ์เกษม เริ่มลงพิมพ์เป็นตอน ๆ ในนิตยสารสกุลไทย พิมพ์รวมเล่มครั้งแรก พ.ศ. 2540 เป็นนวนิยายอิงประวัติศาสตร์ดินแดนล้านนา หัวเมืองเหนือของสยามในสมัยรัชกาลที่ 5 รากนครา ถูกนำมาดัดแปลงเป็นละครโทรทัศน์ถึง 2 ครั้ง ครั้งแรก ในปี พ.ศ. 2543 ออกอากาศทาง ช่อง 7 ผลิตโดย บริษัท ดาราวิดีโอ จำกัด บทโทรทัศน์ ศัลยา สุขะนิวัตติ์ กำกับการแสดงโดย จรูญ ธรรมศิลป์ นำแสดงโดย พัชราภา ไชยเชื้อ, ดนุพร ปุณณกันต์ และ วรนุช ภิรมย์ภักดี ออกอากาศทุกวันศุกร์-อาทิตย์ เวลา 20.20-22.20 เริ่ม 6 ตุลาคม-5 พฤศจิกายน พ.ศ.2543 และครั้งล่าสุดในปี พ.ศ.2560 ออกอากาศทาง ช่อง 3 ผลิตโดย แอคอาร์ต เจเนเรชั่น บทโทรทัศน์ ยิ่งยศ ปัญญา กำกับการแสดงโดย พงษ์พัฒน์ วชิรบรรจง นำแสดงโดย ณฐพร เตมีรักษ์, ปริญ สุภารัตน์ และ นิษฐา จิรยั่งยืน...(ข้อมูลจาก วิกิพีเดีย)