การศึกษาวรรณกรรมสมัยอยุธยาในหนังสือเล่มนี้ เป็นการศึกษาวรรณกรรมสมัยอยุธยา ในช่วงที่ 3 พ.ศ.2275 ถึง พ.ศ.2310 จากรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าบรมโกศ จนถึงรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าเอกทัศน์ รวมระยะเวลา 35 ปี ซึ่งก็คือวรรณกรรมสมัยอยุธยาตอนปลายนั่นเอง ภายในเล่มได้รวบรวมวรรณกรรมที่แต่งในสมัยอยุธยาตอนปลาย หรือที่คาดว่าน่าจะแต่งในอยุธยาตอนปลายเอาไว้มากที่สุด เพื่อผู้สนใจจะได้ใช้เป็นแหล่งข้อมูลในการค้นคว้าหาความรู้และต่อยอดในการศึกษาวรรณคดีขั้นสูงในโอกาสต่อไป

บทที่ 1 ประวัติศาสตร์สมัยอยุธยาตอนปลาย
- การสถาปนาพระราชวงศ์บ้านพลูหลวง
- เหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์
- ลักษณะการปกครองในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย
ฯลฯ

บทที่ 2 กวีและวรรณคดีในสมัยอยุธยาตอนปลาย
- กวีในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย
- ลักษณะวรรณคดีในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย

บทที่ 3 ประวัติวรรณกรรมสมัยอยุธยาตอนปลาย
- เพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยา
- โคลงชะลอพระพุทธไสยาสน์
- โคลงนิราศเจ้าฟ้าอภัย
ฯลฯ

บทที่ 4 บทบาทและคุณค่าของวรรณกรรมสมัยอยุธยาตอนปลาย
- บทบาทของวรรณกรรมสมัยอยุธยาตอนปลาย
- คุณค่าทางวรรณกรรมสมัยอยุธยาตอนปลาย