เหตุการณ์รัฐประหารของ "สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริยศึก" ยึดอำนาจจาก "สมเด็จพระเจ้าตากสิน" เพื่อปราดาภิเษกตนเองขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์ และสถาปนากรุงรัตนโกสินทร์ คือ จุดจบของศิลปะกรุงธนบุรี ย้อนเวลากลับไปก่อนหน้านั้น 15 ปี กรุงธนบุรีสถาปนาขึ้นภายใต้ภาวะสงคราม สมเด็จพระเจ้าตากสินรวบรวมบ้านเมืองและผู้คนสร้างเมืองขึ้นใหม่ในพื้นที่เมืองธนบุรี-บางกอกเดิม หลักฐานมากมายระบุว่าพื้นที่เมืองธนบุรี-บางกอก มีผู้คนอยู่อย่างหนาแน่นมาก่อนที่สมเด็จพระเจ้าตากสินจะสถาปนากรุงธนบุรี ดังปรากฏวัดต่าง ๆ ในพื้นที่ที่มีร่องรอยศิลปะสมัยอยุธยา ซึ่งวัดเหล่านี้ได้ถูกปฏิสังขรณ์อยู่เรื่อย ๆ เนื่องจากวัดเป็นพื้นที่ใช้งานของผู้คนและชุมชน จึงต้องมีการบูรณะเพื่อใช้สอยอยู่เสมอ ดังนั้น ในช่วง 15 ปีของสมัยธนบุรี การซ่อม ปรับปรุง วัด จึงน่าเป็นงานช่างสมัยธนบุรีนั่นเอง
"รศ.ดร. ประภัสสร์ ชูวิเชียร" ได้สำรวจศิลปกรรมตามวัดต่าง ๆ ในพื้นที่เมืองกรุงธนบุรี เพื่อเปรียบเทียบความเหมือน/ต่างของเจดีย์ วิหาร อุโบสถ สืบหาร่องรอยรูปแบบศิลปะอันเป็นเอกลักษณ์เฉพาะที่สืบสานความงามของศิลปะอยุธยา และส่งต่อให้แก่ศิลปะรัตนโกสินทร์
บทนำ ราชธานีและศิลปกรรมที่ถูกลืม
- ข้อมูลเอกสารกับแนวทางศึกษาศิลปะสมัยธนบุรี
- ศิลปะสมัยธนบุรีในงานค้นคว้าที่ผ่านมา
กายภาพกรุงธนบุรี แหล่งศิลปกรรมและร่องรอยทางวัฒนธรรม
- ชุมชนเมืองสู่กรุงธนบุรี สร้างแปลงจาก "หมู่บ้าน" ให้เป็น "ราชธานี"
- กรุงธนบุรี เมืองแหล่งความหลากหลาย ทางวัฒนธรรมและชาติพันธุ์
ศิลปะแห่งกรุงธนบุรี เศษเสี้ยวศิลปกรรมจากอดีตอันรางเลือน
- พระราชวังกรุงธนบุรี (พระราชวังเดิม)
- วัดท้ายตลาด (วัดโมลีโลกยาราม)
- วัดมะกอกหรือวัดแจ้ง (วัดอรุณราชวราราม)
ฯลฯ
บทสรุปและแง่มุมที่ได้จากการสืบค้นศิลปะกรุงธนบุรี
- สืบทอดงานสมัยอยุธยา ซ่อมแซมวัดเดิม ไม่มีพระอารามหลวงสร้างใหม่
- ไม่มีพระมหาปราสาทสัญลักษณ์ราชธานี พระมหาธาตุเจดีย์แห่งกรุงธนบุรี
- ที่วัดบางหว้าใหญ่ (วัดระฆังโฆสิตาราม) และวัดแจ้ง (วัดอรุณราชวราราม)
ฯลฯ
ISBN | : 9789740216759 (ปกอ่อน) 208 หน้า |
ขนาด | : 142 x 215 x 11 มม. |
น้ำหนัก | : 240 กรัม |
เนื้อในพิมพ์ | : สี่สีในเล่ม |
ชนิดกระดาษ | : กระดาษปรู๊ฟ |
สำนักพิมพ์ | : มติชน, สนพ. |
เดือนปีที่พิมพ์ | : 9/2019 |