ในการจัดจำแนกหมวดหมู่และแบ่งสายวิวัฒนาการของสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง หลักเกณฑ์ที่เป็นพื้นฐานอันแรกนั้น พิจารณาจากจำนวนของเซลล์เป็นหลัก โดยสามารถแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ พวกเซลล์เดียวหรือโพรโทซัว (Unicellular or Protozoan) และพวกที่มีหลายเซลล์หรือเมทาซัว (Multicellular or metazoan) ส่วนใหญ่ของสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังทั้งหมดจะเป็นพวกเมทาซัว ซึ่งต่อมาได้มีการแบ่งหมวดหมู่โดยยึดถือหลักเกณฑ์ทางโครงสร้างและคัพภวิทยา ซึ่งได้แก่ รูปแบบของสมมาตร (Types of Symmetry) การเกิดช่องลำตัว (Coelom Formation) การเกิดของส่วนปากและทวารหนัก (Formation of Mouth and Anus) การแบ่งเป็นปล้อง (Segmentation) รูปแบบของรยางค์ (Types of Appendages) นอกจากนี้ยังอาศัยลักษณะทางโครงสร้างและสรีรวิทยาของระบบต่าง ๆ เช่น ระบบขับถ่าย (Excretory Systems) ระบบหายใจ (Respiratory System) ระบบย่อยอาหารและการกินอาหาร (Digestive Systems and Feeding) เป็นต้น

บทที่ 1 บทนำ (Introduction)
บทที่ 2 โพรโทซัว (Protozoa)
บทที่ 3 พอริเฟอรา (Porifera)
บทที่ 4 ไนดาเรีย (Cnidaria)
บทที่ 5 ทีโนฟอรา (Ctenophora)
บทที่ 6 แพลทิเฮลมินทิส (Platyhelminthes)
บทที่ 7 นีเมอร์เทีย (Nemertea)
บทที่ 8 แอสเคลมินทิส (Aschelminthes)
บทที่ 9 แอนนีลิดา (Annelida)
บทที่ 10 มอลลัสกา (Mollusca)
บทที่ 11 อาร์โทรโพดา (Arthropoda)
บทที่ 12 ไฟลัมย่อยในกลุ่มโพรโทสโทเมีย (Lesser Protostomia)
บทที่ 13 กลุ่มสัตว์ที่มีโลโฟฟอร์ (The Lophophorates)
บทที่ 14 เอกไคโนเดอร์มาตา (Echinodermata)
บทที่ 15 ไฟลัมย่อยในกลุ่มดิวเทอโรสโตเมีย (Lesser Deuterostomia)