การออกฤทธิ์ของสารพิษก็เกิดด้วยกลวิธาน (mechanism) แบบเดียวกับการออกฤทธิ์ของยา นั่นคือ เกิดจากปฏิสัมพันธ์ (interactions) ของสารกับชีวเคมีโมเลกุลในร่างกายของสิ่งมีชีวิตแล้วเกิดผลขึ้นต่อการทำงานของระบบสรีระวิทยาของร่างกาย แต่ในมุมมองทางพิษวิทยา(การเกิดพิษ)เราสนใจที่การเกิดปฏิสัมพันธ์นั้นทำให้ชีวเคมีโมเลกุลของร่างกายเสียหายหรือทำงานบกพร่องเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมแบบที่ไม่พึงประสงค์ ปรากฏผลเป็นความเสียหายหรือบกพร่องของระบบสรีระวิทยาของร่างกายเราจึงเรียกว่าการเกิดพิษ แต่ในทางเภสัชวิทยาหรือยารักษาโรค ผลที่เกิดจากปฏิสัมพันธ์นั้น เป็นสิ่งที่เรามุ่งหวังให้เกิดขึ้นเพื่อปรับปรุงการทำงานของระบบสรีรวิทยาของร่างกายให้เหมาะสมเพื่อความเป็นปกติสุขของชีวิต

หนังสือชุดสารพิษในชีวิตประจำวัน เรียบเรียงขึ้นด้วยจุดประสงค์เพื่อเผยแพร่ความรู้พื้นฐานให้บุคคลทั่วไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ที่ไม่อยู่ในสายงานทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ ได้มีโอกาสทาความเข้าใจเพื่อให้มีความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับสารพิษในชีวิตประจำวัน ซึ่งอย่างน้อยจะได้ใช้เป็นประโยชน์แก่ตนเองและผู้ใกล้ชิด ดังนั้น เนื้อหาที่เรียบเรียงอยู่ในหนังสือชุดนี้จึงจำเป็นจะต้องทำให้อ่านเข้าใจได้ง่าย ซึ่งก็ทำได้ไม่ง่ายนักสำหรับเนื้อหาบางหัวข้อหรือบางส่วน อย่างไรก็ตามผู้เขียนหวังว่าความพยายามนี้ อาจบรรลุผลบ้างในระดับหนึ่ง และหากท่านผู้อ่านใดมีคำแนะนำประการใดต่อผู้เขียน ก็จะขอขอบพระคุณไว้เป็นการล่วงหน้า แต่สาหรับบุคคลากรหรือนักศึกษาในสายงานทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ ผู้เขียนหวังว่าหนังสือจะมีประโยชน์ในแง่ทำให้เข้าใจสาระสำคัญพื้นฐานได้ง่ายขึ้น
หนังสือชุดที่ออกพร้อมกันนี้มีเรื่อง ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับยาและสารพิษ พิษวิทยาจลนศาสตร์-การเคลื่อนที่ของยาและสารพิษภายในร่างกาย พิษวิทยาพลศาสตร์-การออกฤทธิ์ของยาและสารพิษ ความเป็นพิษจากของใช้ในบ้าน ความเป็นพิษจากเครื่องสำอาง ความเป็นพิษจากสารพิษในสิ่งแวดล้อม
ขอขอบคุณภาพประกอบในเล่มจากเว็บไซท์ https://www.freepik.com/; https://pixabay.com/; https://commons.wikimedia.org


กรรนิการ์ ฉัตรสันติประภา, รศ.ดร.ภญ.
คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น (มค.2529-กย.2562)
kannikar@kku.ac.th
กรกฎาคม 2563