บันทึกทางประวัติศาสตร์สมัยอยุธยาก่อนเสียกรุงฯ ครั้งที่ 2 เป็นเหตุการณ์ความวุ่นวายที่เกิดขึ้นอยู่ในช่วงปลายรัชสมัยของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เรื่อยมาจนถึงสมัยของสมเด็จพระเจ้าเอกทัศน์ การสู้รบและความขัดแย้งทวีคูณนำพาไปสู่การล่มสลายของอาณาจักรที่เคยเจริญรุ่งเรือง... เรื่องราวทางประวัติศาสตร์ที่คนไทยควรรู้ ความเป็นมาของชนชาติไทย ซึ่งเมื่ออดีตที่ผ่านมาความเจริญรุ่งเรืองก็เคยมีมาให้เห็น แต่ฉนวนเหตุของการล่มสลายคืออะไร ความขัดแย้ง การหลงในอำนาจ การขาดการตรึกตรอง การแบ่งฝ่าย การต้องการเอาชนะโดยไม่มองความผิดถูก สิ่งใดกันที่นำมาซึ่งความพินาศ หนังสือเล่มนี้ได้สะท้อนสังคมสยามในอดีตตามลำดับเหตุการณ์ เพื่อให้ผู้อ่านได้แง่คิดและความรู้ในมุมมองต่าง ๆ เพื่อนำมาประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิตได้ไม่มากก็น้อย

- เหตุการณ์เมื่อครั้งปลายสมัยสมเด็จพระนารายณ์ฯ พระเพทราชา หลวงสรศักดิ์ก่อกบฏ
- เหตุการณ์สลด วงเวียนกรรม สมเด็จพระนารายณ์ฯ และพระเพทราชา
- เหตุการณ์สมัยสมเด็จพระสุริเยนทราธิบดี (พระเจ้าเสือ)
- เหตุการณ์สมัยสมเด็จพระเจ้าท้ายสระ
- การค้าขายกับต่างประเทศ
- ฟื้นความสัมพันธ์สยาม-ฝรั่งเศส ถกปัญหาเรื่องเมืองมฤต
- ปัญหาความขัดแย้งเรื่องศาสนารุนแรงถึงขนาดโปรดให้สลักศิลาปักประจาน
- ไต่สวนความถูกผิดของพระสังฆราชคริสต์ศาสนา
- ริบหนังสือสอนคริสต์ศาสนา
- ทวงหนี้เก่า 300 เหรียญ สลักศิลาข้อห้ามเผยแผ่ คริสต์ศาสนาประจาน
ฯลฯ