เชลย... เมื่อได้ยินหรือเห็นคำนี้ พวกเราจะนึกถึงอะไรก่อน? ขอเดาเลยว่าถ้าหากเป็นยุคเก่าหน่อย อาจจะนึกถึงทาสในเรือนเบี้ย ทาสตัวสกปรกมอมแมมที่โดนจับล่ามโซ่ ถ้าหากสมัยใหม่หน่อย ก็อาจจะนึกถึงพวกเชลยที่อยู่ภายในค่ายที่ถูกล้อมด้วยลวดหนาม ถูกผู้คุมยืนเฝ้ามอง บางคนก็ถูกนำไปใช้แรงงาน ผู้อ่านบางท่านก็อาจนึกว่าคนพวกนี้ถูกปฏิบัติในลักษณะเดียวกับนักโทษทั่วไป

    ขึ้นชื่อว่า "สงคราม" ไม่ว่าเกิดขึ้นที่ใด ยุคสมัยไหน ย่อมนำมาซึ่งความเสียหายสูญเสียของผู้คนทุกฝ่าย รวมไปถึงสั่นสะเทือนเรื่องธุรกิจการค้าขาย ความขาดแคลนเครื่องอุปโภคบริโภคต่าง ๆ นานานำพาให้สินค้าบางชนิดหายากและมีราคาแพงขึ้นกว่าเท่าตัว นั่นถือว่าเป็นเรื่องที่แย่แล้ว แต่ที่แย่กว่านั้นคือการสูญเสียชีวิตในสนามรบ แม้ว่าหลังการรบพุ่งเสร็จลงผู้เสียชีวิตได้รับการยกย่องให้เป็นวีรบุรุษ แต่สำหรับครอบครัวผู้สูญเสีย ถ้าเป็นไปได้คงต้องการให้คนในครอบครัวมีชีวิตอยู่ต่อไปอีกนานเท่านาน

เสมือนบทที่ 1
บทที่ 2 การปฏิบัติต่อเชลยในสนาม
บทที่ 3 สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง และการปฏิบัติต่อเฉลยในสยาม
บทที่ 4 นโยบาย หลักการ การปฏิบัติต่อเชลยของรัฐบาลสยาม
บทสรุป