เหตุใด "ดอสโตยเยียฟสกี" จึงได้ชอบเขียนถึงเรื่องราวของมนุษย์? หลังจากที่ถูกลงโทษด้วยการทำงานหนักในค่ายกักกันนักโทษในไซบีเรียยาวนานถึงแปดปี เขาได้อ่านพระคัมภีร์ใบเบิลอย่างละเอียดจนจำได้ขึ้นใจ ประกอบกับการได้เห็นสภาพความเป็นอยู่ของชาวรัสเซีย ภายใต้การปกครองอันโหดร้ายของระบอบซาร์ ซึ่งประสบกับความทุกข์ยากแค้นลำเข็ญเหลือแสน ดอสโตยเยียฟสกีไม่เชื่อว่าการพัฒนาประเทศบนเส้นทางแบบทุนนิยมและสังคมนิยมของยุโรปตะวันตกและอเมริกา จะสามารถแก้ไขปัญญาความยากจนของประชาชนได้ เขามีศรัทธาในพระผู้เป็นเจ้าอย่างสูงยิ่ง และมีความรักและความปรารถนาดีในเพื่อนมนุษย์ อยากให้มนุษยชาติอยู่ด้วยกันอย่างรักใคร่กลมเกลียว

    นวนิยายขนาดสั้น "ความฝันของคนไร้สาระ" ถือได้ว่าเป็นตัวแทนแห่งความฝันของเขา เขาเขียนถึงความไม่มีอะไร (nothingness) ความไร้แก่นสารของสรรพสิ่งซึ่งคล้ายคลึงกับหลักอนัตตา (egolessness) หนึ่งในกฎไตรลักษณ์ในพระพุทธศาสนา

บทที่ 1 - บทที่ 5

บทวิเคราะห์
- ดอสโตยเยียฟสกี : สนามรบอันเป็นที่ที่ซึ่งศาสนา และลัทธิเทวนิยมปะทะกัน
- ความฝันของคนพิลึก